W piątek, 23.04.2021 r., przypada Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Jest on organizowany od 1995 roku przez UNESCO w celu promocji czytelnictwa, edytorstwa i ochrony własności intelektualnej za pomocą praw autorskich. Jest to święto autorów, ilustratorów i wydawców książek oraz czytelników i czytelnictwa.
Data Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich – 23 kwietnia, została wybrana jako symboliczna dla literatury światowej. W tym dniu, w 1616 roku zmarli – Miguel de Cervantes i William Szekspir. Na ten sam dzień przypada również rocznica urodzin lub śmierci innych wybitnych pisarzy, np. – Maurice’a Druona, Halldóra Laxnessa, Vladimira Nabokova, Josepa Pla i Manuela Mejía Vallejo.
Pomysł organizacji tego święta narodził się w hiszpańskiej prowincji – Katalonia. 23 kwietnia jest w Katalonii hucznie obchodzonym świętem narodowym, jako dzień jej patrona – Świętego Jerzego. Zgodnie z długą tradycją w Katalonii obdarowywano w ten dzień kobiety czerwonymi różami, mającymi symbolizować krew smoka pokonanego przez św. Jerzego. Później kobiety zaczęły odwzajemniać się mężczyznom podarunkami z książek.
W sytuacji, gdy w rok od wybuchu pandemii ludzie zmuszeni są ograniczać czas spędzany poza murami własnego mieszkania, książka, bardziej niż kiedykolwiek dotąd, staje się źródłem siły do przezwyciężania przymusowej izolacji, wzmacniania więzi między ludźmi, poszerzania naszych horyzontów i pobudzania kreatywności.
Czas ten zdaje się wyjątkowo sprzyjać lekturze – zarówno indywidualnej, dla własnej przyjemności, jak i wspólnemu czytaniu z bliskimi, przede wszystkim zaś z dziećmi, u których w ten sposób wykształca się nawyk czytania przez całe życie. Dzieląc się pasją do lektury i płynącą z niej wiedzą, stajemy się częścią wspólnoty, również międzynarodowej, i nie ma lepszego sposobu na przezwyciężenie poczucia samotności, zgodnie z zasadą: „czytając, nigdy nie czujesz się sam”.
W Światowym Dniu Książki i Praw Autorskich, szczególnego znaczenia nabiera istniejąca sieć bibliotek cyfrowych, dająca dostęp do milionów książek, w tym także literatury fachowej, niezbędnej do pracy – bez wychodzenia z domu.
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich to uroczystość obchodzona w ponad 100 krajach na całym świecie! Tego dnia odbywa się mnóstwo wydarzeń związanych z czytaniem, spotkań z pisarzami, a dla wielbicieli książek księgarnie przygotowują rozmaite akcje promocyjne.
Patrząc odrobinę szerzej, to cały kwiecień jest książkowym miesiącem. 2 kwietnia obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci, o czym przypominaliśmy w naszej gazetce na początku kwietnia b.r.
Historia w pigułce – Światowy Dzień Książki
- W Hiszpanii Dzień Książki to od 1930 roku oficjalne święto, a od 1964 roku obchodzi się je we wszystkich krajach hiszpańskojęzycznych.
- 23 kwietnia świętuje się w Katalonii bardzo uroczyście. To dzień jej patrona – Świętego Jerzego. Zgodnie z tradycją tego dnia wręczano kobietom czerwone róże – symbol krwi smoka, którego pokonał Święty Jerzy. Z czasem kobiety też zaczęły dawać podarunki i były to właśnie książki.
- Pomysł organizacji święta zrodził się w Katalonii – w 1926 roku wystąpił z nim wydawca, Vicente Clavel Andres.
- W 1995 roku UNESCO ustanowiło Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, a stało się to na wniosek rządu Hiszpanii.
- 23 kwietnia to również ważna data dla literatury na całym świecie. W tym dniu, w roku 1616 zmarli: Miguel de Cervantes, William Shakespeare i Inca Garcilaso de la Vega (przy czym datę śmierci Shakespeare’a podaje się według kalendarza juliańskiego, a pozostałych dwóch – według gregoriańskiego).
- 23 kwietnia to także rocznica urodzin lub śmierci kilku wybitnych pisarzy, między innymi Vladimira Nabokova , Maurice’a Druona, Halldora Laxnessa, Josepa Pla i Manuela Mejia Vallejo.
- W Wielkiej Brytanii Dzień Książki obchodzony jest w marcu. 23 kwietnia to na Wyspach Dzień Świętego Jerzego. Jest on patronem Wielkiej Brytanii i to ważny dzień w narodowym kalendarzu. Dlatego 23 kwietnia Anglia celebruje Światową Noc Książki. Co roku w związku z tym wydarzeniem jest wiele atrakcji. Niestety lata 2020–2021 uniemożliwiły świętowanie przez wzgląd na pandemię.
Prawa autorskie
23 kwietnia to nie tylko święto książek i czytelnictwa, ale też dzień praw autorskich. Zarówno pisarze, jak i wydawcy wiedzą, że bez nich rynek książki pewnie by nie istniał.
Co to jest prawo autorskie? Zgodnie z definicją słownikową to „przepisy prawne określające uprawnienia przysługujące autorowi dzieła artystycznego, literackiego lub naukowego”. Oczywiście jest to duże uogólnienie, i zagłębiając się w temat, sprawa okazuje się bardziej skomplikowana. Na szczęście obecnie prawa autorskiego nie można utracić, chyba że właściciel dzieła dobrowolnie zrzeknie się go. I choć aktualnie większość utworów „z urzędu” jest chroniona prawami autorskimi od momentu powstania, to warto pamiętać o formalnościach, które w razie problemów mogą rozstrzygnąć ewentualne spory.
Opracowała:
mgr Iwona Krzemińska
Z okazji Światowego Dnia Książki zapraszamy uczniów naszej szkoły do udziału w konkursach.
Konkurs dla klas 2-4:
Zajrzyj do instrukcji:
Gra z okazji Światowego dnia książki – instrukcja.
Termin: 26 kwietnia
Konkurs dla klas 5-8
https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=xsmM6omKLUW4HRV1PaPm0iDd50mri_tOkbAkp32YKWtUQUEwSEo1RDc1N0pHNlNMMDlIUjA1NldHUi4u
Wszyscy uczestnicy otrzymają +5 punktów dodatnich z zachowania, a ci, którzy odpowiedzą prawidłowo na wszystkie pytania zostaną nagrodzeni 10 punktami.
Termin: 26 kwietnia